Een knip in de tijd
Van verstarring via de schemerzone naar Thuis.

Vooraf:

Deze tekst houdt een beetje het midden tussen een artikel en een mini-cursus. De essentie is leren onderscheid maken tussen de drie grote domeinen: het fysieke, het psychische en het spirituele.
Daarna is er examen (grapje). Je bent bij voorbaat geslaagd. Waarom? Je zult er altijd wel iets bij opsteken, veel of weinig, toeternietoe.
Voor mij is een studietekst * als deze altijd een beetje "een examen", voor mezelf dan.

Het vat dat we tijd noemen

Bij de aanvang van deze tekst is het 1 september, een nieuw schooljaar begint. De oorspronkelijke titel was dan ook: "Een nieuw schooljaar, een knip in de tijd".

Een jaar, schooljaar, bestaat uit tijd. Tijd bestaat uit 3 delen: nu - het huidige moment - het voorbije en de toekomst. We maken allerlei plannen om dit vat, dat we tijd noemen, zo goed mogelijk te vullen. Wat is "zo goed mogelijk?". Hier zijn 3 hoofdcriteria voor: het hoofd, het hart en het buikgevoel. Wij, westerlingen, kiezen bijna uitsluitend voor het hoofd. Slim en dwaas noem ik dit *.

Bestaat er wel "een vat tijd"? Wat is morgen? Bestaat morgen? Eén ding is overduidelijk: we zijn nooit morgen! En ook nooit gisteren!
Bestaat dit vat dat we morgen noemen dan wel?
Fysiek, als fysiek object, bestaat het niet.
Soms wordt het begrip "object" uitgebreid tot het psychische domein, zo wordt een gedachte als een psychisch object gezien. Hier is zeker iets voor te zeggen. Of je objecten als puur fysiek aanziet of uitbreidt tot het psychische domein maakt - naar mijn aanvoelen - niet zoveel uit, zolang je maar duidelijk het onderscheid maakt.
Een voorbeeld: je kijkt naar een foto en zegt "dit is Wim". Is dit Wim? Fysiek in alle geval niet. Een foto is fysiek een stuk papier of een stuk computerscherm, dus in geen geval Wim.
Wanneer we zeggen: dit is Wim, is dit dan psychisch waar? Ja, dit is een afbeelding van de uiterlijke vorm van Wim. Als psychisch object is het Wim.
Spiritueel? Spiritueel is een foto helemaal geen mens. Het zou te ver leiden om hierop in te gaan.

Tijd in de drie domeinen

Is tijd fysiek, psychisch en, of spiritueel? De fysieke wereld heeft te maken met fysieke tijd, wat we "kloktijd" noemen; bijvoorbeeld: laten we iets vallen dan duurt het enige tijd voor dit voorwerp de grond raakt. Dit is kloktijd.
Psychisch zit het moeilijker. Zitten we op iets te wachten, dan kan dit heel lang duren. Voelen we ons heel goed, dan vliegt de tijd zo voorbij. Psychische tijd - meestal psychologische tijd genaamd - is iets dat zich in de lagere geest * afspeelt. Bestaat psychologische tijd? Het wordt door de geest gecreëerd en erdoor in stand gehouden. Wordt het niet meer in stand gehouden, dan is het weg. Psychologische tijd bestaat tijdelijk, het komt en gaat. In het Oosten heet dit maya *.
Derde domein: spiritueel. Hoe zit het hier? Eigenlijk heel eenvoudig: in het spirituele is er geen tijd, toch niet zoals wij die kennen. Het spirituele stijgt ver boven onze dagdagelijkse tijd en ruimte uit, alsook boven de vierdimensionale ruimtetijd. Het zit minstens in de buurt van gelijktijdigheid uit de kwantummechanica *. Hier vallen oorzaak en gevolg volledig samen, tijd nul. Tijd - eigenlijk een obstakel - bestaat er gewoon niet. Hier vallen oorzaak en gevolg samen. Bij psychische problemen is het vaak interessant om na te denken over: "wat zou er gebeuren als met de oorzaak meteen het gevolg er zou zijn?". Ik pas deze techniek soms toe, en kan de zaken opentrekken.

Het voornaamste is dat we leren - via oefenen - de drie domeinen uit elkaar te houden. Denken we aan het vorige "is dit Wim?". Wanneer we er al in slagen te zien dat er 3 domeinen zijn, dan hebben we keuze. Zitten we vast aan één domein dan zitten we vast, net als een gevangene die ook vast zit. Het voornaamste verschil tussen beide is dat bij de gevangene de sleutel aan de buitenkant zit, terwijl de sleutel tot het betreden van spirituele domeinen diep in ons Zelf verborgen zit.

Misschien stel je je - terecht trouwens - de vraag: is inzicht in de drie domeinen belangrijk? Voor sommige zaken is het heel belangrijk, voor andere nauwelijks. Een voorbeeld: de dood. Bestaat de dood? Even op ingaan. Dit is niet één vraag, maar het zijn drie vragen, aangezien de dood telkens iets anders is in de drie domeinen. Vraag 1: bestaat de dood in de fysieke wereld? Vraag 2: bestaat de dood in de psychische wereld? Vraag 3: bestaat de dood in de spirituele wereld?
In de fysieke wereld is het duidelijk: we worden geboren, lopen hier gedurende enkele tientallen jaren rond en dan sterven we. Alles wat ontstaat, vergaat. Zo eenvoudig is het.
De psychische wereld is zowat altijd de moeilijkste. Wij hebben een bepaald idee van onszelf (1). Na het sterven van het fysieke lichaam gaat ons "ik" meestal nog enige tijd verder "leven", met alle psychische lijden dat erbij hoort, maar uiteindelijk sterft het. We laten gans het lagere psychische los (2).
Spiritueel is het eenvoudig, er is helemaal geen dood. Het spirituele stijgt boven de tijd uit. Als er geen tijd is, zijn er geen gebeurtenissen, er is alleen pure zijn.
Wanneer we een onderscheid kunnen maken tussen de drie domeinen, en we weten dat we noch lichaam noch geest zijn, dan hoeven we helemaal niet bang te zijn voor de dood. De dood is alleen maar beangstigend wanneer we drie domeinen niet uit elkaar kunnen houden. We zijn ervan overtuigd zijn dat we ons lichaam zijn, al dan niet aangevuld met geest.

Dit over tijd en over de drie domeinen: fysiek, psychisch en spiritueel. Misschien is tijd een weg - of omweg - om tot diepe spiritualiteit te komen.
Tijd lijkt mij een obstakel te zijn, waar je vanuit het psychische domein onmogelijk uit geraakt. In het psychische domein is er altijd lijden. Het Boeddhisme legt heel veel nadruk op het lijden en verlichting. Zolang we menen een lichaam te zijn is er lijden. Wie bewust is van het spirituele domein kan - op termijn - gans het psychische domein overstijgen.

Knippen in de tijd?

1 september, een nieuw schooljaar gaat van start. "Een nieuw schooljaar, een knip in de tijd?". Kunnen we in de tijd knippen? We staan even stil bij de vraag. Eén vraag? Nee, ook hier drie vragen. Vraag 1: kunnen we knippen in de fysieke tijd, de kloktijd? Tweede vraag: knippen in de psychologische tijd? Derde vraag: knippen in de spirituele tijd?
We beginnen met de gemakkelijkste: kunnen we knippen in de spirituele tijd? Er bestaat geen tijd in het spirituele domein, toch niet zoals wij het hier kennen. Als er geen tijd bestaat kan je er ook niet in knippen.
In de kloktijd kunnen we ook niet knippen. We kunnen eventueel de klok stilzetten, maar de tijd loopt verder. (3)
Hoe zit het bij de psychologisch tijd? In de psychologische tijd kunnen we wel knippen. De psychologische tijd heeft te maken met hoe onze geest tijd ervaart. Kunnen we hierin knippen? Al eens gedaan? Duizenden keren. Dit vraagt toelichting. We kennen drie bewustzijnstoestanden: het gewone bewustzijn, meestal waakbewustzijn genoemd, het dromen en de droomloze slaap. Bij dit derde, het diepe niveau van slaap zijn we volledig buiten de tijd, we gaan die compleet overstijgen. Let wel: ons lichaam blijft in de fysieke wereld op bed liggen, waar kloktijd geldig is. Iedere nacht verlaten we ons lichaam, alleen zijn we ons hier totaal niet van bewust. Psychologische tijd heeft te maken met het ervaren van de tijd, maar tijdens de diepe slaap is er helemaal geen tijd - en trouwens ook geen ervaren. De psychologische tijd stopt gewoon en hervat 's morgens wanneer we de diepe slaaptoestand terug verlaten, dan wordt de psychologische tijd terug opgebouwd (4). We knippen - onderbreken - dus weldegelijk de psychologische tijd.
Van dromen zijn we ons nog gedeeltelijk bewust. Dromen bevindt zich in het psychische domein, daar heeft onze gewone bewustzijn nog enigszins vat op. De droomloze slaap daarentegen bevindt zich volledig in het spirituele domein, volledig ontoegankelijk voor ons gewone bewustzijn.

Nog dit: waarom zijn we ons totaal niet bewust van ons nachtelijke uittreden uit ons lichaam? Omdat ons gewone bewustzijn - het waakbewustzijn dat voornamelijk werkt via het denken - alleen functioneert in de waaktoestand en helemaal niet in het spirituele domein. Je kunt het ook zo zien: het denken functioneert via tegenstellingen, dualiteit. Dualiteit vereist een verbreken van eenheid, terwijl spiritualiteit volledig in eenheid is.

De schemerzone

(nog grondig te herwerken)
In het spirituele domein is alles helder, of - zoals meestal - zien we het helemaal niet. Het psychische domein, bekeken vanuit het spirituele, heeft veel weg van een mist, een schermzone.
Onze geest is ervan overtuigd dat het de geest - zichzelf - kan waarnemen en dan ook kent. Dit is slechts gedeeltelijk waar. Het beeld dat de geest van zichzelf vormt is gefragmenteerd (versnipperd), onvolledig en onjuist.

(Hieronder wat knipsels vermoedelijk niet meer bruikbaar).
Er zijn drie domeinen, het fysieke domein, het psychische domein en het spirituele domein. Je kunt ze ook respectievelijk noemen: verstarring, schemerzone, Thuis.

Het fysieke is volkomen verstard. Uit de natuurkunde weten we dat materie verstarde energie is (wet van Einstein). Uit de kwantummechanica weten we dat de materie ondergeschikt is aan de geest. De geest bepaald de vorm die de materie aanneemt. Is deze verstarring een probleem? Niet noodzakelijk. Is een muur een probleem? Wanneer je weet dat er een deur of een poort is waarvan je de sleutel hebt, hoeft een muur helemaal geen probleem te zijn.

Het psychische domein speelt zich af in de geest. Het gaat van zwak bewustzijn tot en met bevrijding. Op bevrijding wordt verder nog terug gekomen. Het psychische domein is het domein van de dualiteit, het is tegelijk een zegen en "een vloek", of toch een ernstige hindernis.

Het spirituele domein staat volkomen buiten tijd en ruimte. Voor velen is het ontoegankelijk. De toegang ertoe wordt zoveel mogelijk versperd. Door wie of wat? Door het ego. Waarom? Het ego kan alleen leven in dualiteit (goed en kwaad, licht en duisternis, verleden en toekomst, enz.). In het spirituele is alles één. Hierin kan het ego niet overleven.
Het gaat dan ook een strijd op leven en dood aan met alles wat boven dualiteit uitstijgt. Dit leven en dood kan je letterlijk nemen. Het ego kan je zien als een min of meer afzonderlijke entiteit binnen in ons. Deze entiteit sterft wanneer ze geen voeding meer krijgt, dit vooral vanuit angst, woede en andere hevige emoties.
Bevrijding is het proces waarbij we ons losmaken van de schemerzone. Eens bevrijding bereikt komen we Thuis.
Bevrijding is een proces, dit betekent dat het zich in de tijd afspeelt, en nog niet boven tijd en ruimte uitstijgt.

Eens de bevrijding gerealiseerd leven we in vrijheid, vreugde, liefde, harmonie en eenheid. We zijn Thuis.

Diep spiritueel is er de ongeschreven vaststelling "niets is wat het lijkt".

De vraag op zich is een verspringen van domeinen. "Wat betekent" is een zoektocht in het psychische domein, dit via het denken, terwijl het samenvallen van geboorte en dood alleen kan in het spirituele domein. Het is een door elkaar halen van domeinen. Een ander voorbeeld van het door elkaar halen van domeinen, maar dan wel doodeenvoudig. Ik heb een foto van een mooie poes. Ik zet er een blikje kittekat voor zodat de poes kan eten. De foto behoort tot het psychische domein, terwijl eten alleen kan in het fysieke domein. Hier is het overduidelijk, dit omdat we voldoende vertrouwd zijn met de beide domeinen, hier het psychische en het fysieke. Met het spirituele zijn we veel minder vertrouwd, vandaar dat we een door elkaar halen van domeinen - vooral het psychische en het spirituele - nauwelijks of niet opmerken.

Wat betekent het dat bijvoorbeeld geboorte en dood samenvallen? The answer my frend is blowin in the wind (Bob Dylan). Toch nog even proberen. Het is duidelijk dat we in het spirituele domein zitten. Dan moeten we er ook niet over nadenken, want denken bevindt zich in het psychische domein. Je kunt nadenken over iets in het fysieke domein, maar denken reikt helemaal niet tot het spirituele. Daar kan je eventueel via meditatie werken of gewoon wachten tot er een inzicht komt uit het spirituele.

(1) In feite zien wij onszelf als een psychisch object, maar daar staan we niet bij stil.

(2) Vandaar dat men in de spiritualiteit zegt "sterf voor je sterft", hiermee wordt de dood van het ego bedoeld. Er hoeft geen psychisch lijden te zijn bij de dood. Alleen het lichaam sterft. Het psychische lijden komt er omdat we menen dat we dit lichaam zijn.

(3) Uit de relativiteitstheorie weten we dat de tijd relatief is, de tijd kan sneller of trager lopen, maar het blijft tijd.

(4) Meer hierover bij de auteur Jan van Delden, o.a. in het boek Terug van nooit weggeweest : de reizen van Odysseus

(5)

(6)

inhoudstabel

Een knip in de tijd
Van verstarring via de schemerzone naar Thuis.
         Het vat dat we tijd noemen
         Tijd in de drie domeinen
         Knippen in de tijd?
         De schemerzone

top